علم چیست؟

[توضیح:  متن زیر بخش کوتاهی است از یک سخنرانی ریچارد فاینمن، فیزیک‌دان بزرگ و یکی از بهترین معلمان قرن بیستم، در مورد اینکه علم چیست؟ فاینمن از تجربیات دوره‌ی کودکی‌اش می‌گوید و اینکه چگونه پدرش با تجربه‌های دست اولی که برایش خلق می‌کند، به او می‌آموزد که روش علمی چگونه است. این متن به روشنی نشان می‌دهد که آن‌چیزی که ما در مدارس و دانشگاه‌های‌مان به دانش‌آموزان و دانشجویان می‌آموزیم چقدر از روش علمی دور است.]

... دلم می‌خواهد چند کلمه درباره‌ی واژه‌ها و تعاریف برای‌تان بگویم. یاد گرفتن واژه‌ها خیلی لازم است، اما این کار علم نیست. البته منظور من این نیست که چون علم نیست نباید آن را یاد بدهیم. ما درباره‌ی این که چه چیزی را باید یاد بدهیم حرف نمی‌زنیم؛ درباره‌ی این بحث می کنیم که علم چیست. این که بلد باشیم چطور سانتی‌گراد را به فارنهایت تبدیل کنیم علم نیست. البته دانستنش خیلی لازم است، ولی دقیقاً علم نیست. برای صحبت کردن با همدیگر باید واژه داشته باشیم، کلمه بلد باشیم و درست هم همین است. ولی خوب است بدانیم که فرق «استفاده از واژه» و «علم» دقیقاً چیست. در این صورت، می فهمیم که چه وقت ابزار علم مثل واژه‌ها و کلمه‌ها را تدریس می‌کنیم و چه وقت خود علم را یاد می‌دهیم.

گذر از دستگاه زمین‌مرکزی به نظریه‌ی خورشیدمرکزی

یکی از اصول بنیادی فیزیک، اصل هموردایی یا نسبیت است. یکی از نتایج مهم آن این است که برای بررسی و حل مسائل فیزیک، از هر دستگاه مختصاتی که مایل باشیم می‌توانیم استفاده کنیم. در هر صورت، نتایج یکسان خواهد بود. علت استفاده از دستگاه‌های مختصات مختلف، در واقع سادگی ریاضی است. به طور مثال، انتخاب مبدأ مختصات، جهت‌گیری محورها، نوع دستگاه مختصات و ... کاملاً دلخواه است.